PV: Chào anh! Lời đầu tiên, Ams Wide Web xin được chúc mừng anh đã đạt được những thành tích đáng ngưỡng mộ trong ki thi A-Level vừa qua! Không biết kết quả A-Level đã đến với anh trong hoàn cảnh như thế nào ạ?

LHL: (Lê Hoàng Lâm): Kết quả A-level đến với mình khá đột ngột, khi bản thân mình lại quên mất ngày thông báo điểm nên hoàn toàn chưa biết điều gì đang chờ đợi mình. Cho đến khi được các bạn cùng lớp nhắc nhở, mình mới nhớ ra và đi tra điểm ngay lập tức. Khi nhìn thấy kết quả của bản thân, mình vô cùng hạnh phúc khi đã giành được 3 điểm A* trong ba môn Toán, Lý, Hóa. Cảm xúc được dồn nén trong quá trình học hỏi, ôn luyện và đi thi như vỡ òa ra; mình vui sướng đến độ bỏ hết mọi công việc nhà còn đang dở để có thể đi khoe với gia đình tin vui này. Cũng như mình, mọi người cũng vô cùng hồ hởi trước kết quả trên. Những cuộc gọi, tin nhắn từ họ hàng, người thân quen và quan trọng nhất chính là GVCN lớp mình và các thầy cô bộ môn đến để chúc mừng mình khiến bản thân mình không chỉ cảm thấy hãnh diện, mà còn vô cùng tự hào nữa. Đó là một cảm xúc vô cùng khó quên của chính mình. 

Anh Lê Hoàng Lâm trong Chiến dịch tình nguyện Hoa phượng đỏ Tiếp sức mùa thi 2021

PV: Đó quả là một niềm hạnh phúc khó thể quên với anh và mọi người xung quanh, khi đạt được thành tích đáng ngưỡng mộ ở một kì thi đầy thách thức như vậy. Không biết anh có “bí kíp” đặc biệt nào không để đạt được những điểm số đáng ngưỡng mộ như vậy, đặc biệt là trong các bộ môn vừa giàu tính lý thuyết vừa giàu tính thực hành như Toán-Lý-Hóa?

LHL: Nói về “bí kíp” thì ở đây mình lại không có bất cứ bí kíp nào cả. Tuy vậy mình lại có một số kinh nghiệm hữu ích cho bất cứ ai đang chuẩn bị thi chứng chỉ A-level hay đã thi rồi nhưng lại có kết quả không mong muốn.

Mình nghĩ điều đầu tiên, cũng là điều quan trọng nhất chính là hãy tập trung vào những giờ học trên lớp. Nếu chúng ta mất đi cái “gốc” ấy, dù chúng ta có học “vẹt” hay học thêm như thế nào đi nữa, những kiến thức đấy cũng sẽ nhanh chóng đi vào quên lãng, đặc biệt khi chúng ta phải chịu áp lực thi. Những kiến thức đó sẽ là nền tảng vững chắc cho ta học hỏi những dạng bài tập mới. Trong chương trình này, chúng ta phải hết sức chủ động hỏi thầy cô về những kiến thức mà chúng ta đang bị hổng mất, tránh những sự cố trong lúc ôn thi, nhất là lúc thi. Ngoài ra, nếu có thể, hãy xây dựng cho bản thân một lộ trình ôn luyện rõ ràng: Chia nhỏ kiến thức ra để ôn, luyện tập những dạng đề đã được học (có rất nhiều tài liệu trên mạng có thể giúp mọi người như savemyexams.co.uk/, nơi mà mình sử dụng để làm thêm những bài tập về các chuyên đề ấy) hay lập thành nhóm học tập trong lớp để có thể hỗ trợ nhau về kiến thức, cũng như kỉ luật bản thân.

Không chỉ dừng lại ở kiến thức trên lớp, việc luyện tập thêm những đề thi của các kì thi trước cũng rất quan trọng. Không chỉ khiến chúng ta hiểu thêm về cơ cấu đề thi, nó cũng là tài liệu học tập vô cùng xuất sắc giúp chúng ta chú ý hơn về những câu hỏi thường gặp, những kiến thức mới ta có thể đã vô tình bỏ qua trong lúc ôn luyện và đánh giá khách quan khả năng của bản thân đang ở mức nào, dễ dàng cho ta kiểm tra tiến độ học tập. Khác với cách chấm điểm của Việt Nam khi sai một hai ý có thể khiến ta mất điểm cả câu, A-level chia một câu ra thành nhiều ý, trong đó, các ý có một phần điểm riêng. Vậy việc kiểm tra đáp án của đề thi (Mark Scheme) cũng là một phần quan trọng để giúp ta quen hơn với việc xây dựng chiến thuật hợp lí để có thể giành lấy nhiều điểm nhất, đặc biệt ở các câu hỏi khó và mới lạ trong đề thi.

Ở các môn Lí và Hóa, ngoài những bài lí thuyết ra, chúng ta còn một bài thực hành nữa. Do số tiết thực hành sẽ ít hơn rất nhiều so với những tiết học lí thuyết, ta phải tập trung vào các tiết ấy hơn rất nhiều. Những kiến thức về thực hành thường được ghi trong SGK nên việc đọc trước kiến thức ấy sẽ vô cùng hữu dụng, vừa tiết kiệm thời gian hơn trong phòng thí nghiệm, vừa cho ta khám phá những kiến thức mới, những kinh nghiệm của các thầy cô trong việc làm thực hành.

Như mình đã nói ở trên, đây không phải là “bí kíp” gì vì mình nghĩ những điều này ai ai cũng có thể thực hiện được. Việc học tập chăm chỉ sẽ giúp các bạn chuẩn bị được một hành trang kiến thức vững vàng trong khi thi. Tuy vậy, hãy nhớ là đừng ép bản thân quá mức vì sự căng thẳng có thể sẽ giúp chúng ta làm bài thi tệ hơn. Hãy dành thời gian cho chính mình, làm những điều mình thích, dành thời gian cho gia đình cũng sẽ khiến cho tinh thần của chúng ta trở nên vững vàng hơn trước kì thi

PV: Như em được biết, chương trình A-Level có sự khác biệt đáng kể với chương trình phổ thông ở Việt Nam, cũng như với phương pháp dạy và học của giáo viên và học sinh Việt Nam. Anh có thể nói rõ hơn về những khác biệt giữa 2 chương trình này không ạ?        

LHL: Trải qua 2 năm học tập ở Ams, mình có được một cái nhìn khá tổng quát về chương trình A-level. Theo mình, điểm khác biệt lớn nhất có thể thấy được giữa hai chương trình này là cách những kiến thức đó tiếp cận, khai thác như thế nào. Một số người bạn của mình cho rằng kiến thức ở các môn học như Toán, Lí, Hóa ở nước ngoài dễ hơn hẳn so với Việt Nam. Tuy là nhận định đó không hoàn toàn sai nhưng lại cũng không hoàn toàn đúng. Ở chương trình A-level, để có thể hiểu rõ hơn một vấn đề, chúng ta đi sâu vào bản chất của vấn đề qua những ví dụ khá thực tiễn, những lời giải thích và những phương trình có phần đơn giản hơn để ta có thể dễ dàng tiếp thu kiến thức mới. Điều này có thể thấy được khá rõ ràng những môn như Lí, Hóa ở Việt Nam phải phụ thuộc khá nhiều vào những kiến thức toán học để tính toán số mol, thời gian rơi hay là vận tốc. Trong khi đó, các môn Lí, Hóa của A-level tập trung chủ yếu vào các khái niệm, bản chất của các hiện tượng nên mình cảm thấy khá gần gũi và bị cuốn hút bởi điều đó. Còn ở môn Toán, kiến thức của chương trình A-level lại được khai thác không quá phức tạp nhưng lại vô cùng đầy đủ và trực quan. Và hơn hết, những kĩ năng về thực hành như xây dựng thí nghiệm, đo đạc và thu thập kết quả, xử lí số liệu,…được A-level đẩy mạnh, điều mà chương trình phổ thông của Việt Nam chưa thực sự đầu tư trong khi  những kĩ năng thực tế như vậy lại trở nên vô cùng hữu ích trong học tập, công việc sau này. 

PV: Có câu chuyện đặc biệt nào đã xảy ra trong hành trình ôn thi A-Level của anh vừa qua không ạ?

LHL: Hành trình ôn thi của mình cũng khá là phẳng lặng, không có quá nhiều chông gai. Tuy nhiên, có hai điều mà mình muốn gọi là cơn sóng thần và ngọn gió lớn đã thay đổi nhiều đối với quá trình ôn tập và suy nghĩ của bản thân mình. Cơn sóng thần chính là những lần đầu lớp mình đổi GV các môn A-level. Đó là một khoảng thời gian khá là khó khăn đối với mình nói riêng và cả lớp nói chung khi cả hai không cùng một tiếng nói khiến tiến độ học tập của mình chậm đi đáng kể. Và sau cơn sóng thần là một cơn gió lớn, điều đã đẩy tiến độ của mình nhanh vượt trội. Oái oăm thay, đó cũng là những sự thay đổi giáo viên mới. Nhưng thay vì chậm đi, các thầy, cô lại giúp mình hết sức tận tình, khiến mình tiếp thu kiến thức vô cùng nhanh. Thậm chí, các thầy còn dành chút thời gian nghỉ cuối tuần chỉ để giúp mình ôn tập, khiến mình vô cùng cảm kích. Những kiến thức đó được các thầy thu gọn lại bằng những bài học vô cùng dễ hiểu và ngắn gọn nhưng lại giúp mình hiểu được rất rõ bản chất của hiện tượng.

Có thể thấy, trong bất cứ hành trình nào cũng có cái khó của nó.

PV: Mỗi một hành trình chinh phục các mục tiêu trong cuộc sống đều có những trở ngại. Anh có thể chia sẻ một chút về những trở ngại anh đã gặp phải trong quá trình học tập và thi cử cũng như cách anh đã khắc phục chúng không ạ?

LHL: Khó khăn lớn nhất mình mắc phải chính là việc tự kỉ luật bản thân. Quá nhiều lần mình đã buông lỏng và làm những điều mình thích thay vì tập trung vào học tập. Do đó, trong đợt tháng 5/2021 này, mình còn những chỗ mình chưa nắm rõ trong 2 môn Lí và Hóa, khiến điểm số thấp hơn so với những gì mình dự kiến sẽ đạt được. Đó cũng là điều mà mình đang cố gắng khắc phục mỗi ngày.

PV: Hẳn một thành tích đáng ngưỡng mộ như thế này là mắt xích quan trọng trên con đường chinh phục tương lai của anh. Anh có dự định đặc biệt nào trong thời gian tới chưa ạ?

LHL: Với thành tích tốt về học thuật như này, mình nghĩ những dự định trong tương lai sẽ dễ dàng trở thành hiện thực hơn. Mình đang hướng đến việc đi du học ở các nước như Anh, Mĩ, Canada để có thể mở mang thêm những kiến thức, lối tư duy hiện đại của các nước phát triển. Theo mình, đó sẽ là cơ hội tốt để nâng cao trình độ, kiến thức chuyên môn của bản thân. Ngoài ra, là một con người thích khám phá, việc giao lưu với các nền văn hóa khác nhau cũng sẽ giúp mình hiểu hơn về giá trị cuộc sống, về bản thân mình khi phải sống ở một nơi vô cùng xa nhà, nơi mà ta phải tự lập, nơi mà không có những người thân quen hiện hữu xung quanh ta. Mình nghĩ đó sẽ là một trải nghiệm khá thú vị. Tuy vậy, không vì thế mà mình lại quên mất đi nơi mình sinh ra và lớn lên. Để góp sức trong công cuộc phát triển đất nước, mình chọn đi du học để có cơ hội học hỏi những điều tích cực từ nước bạn để trở về hiện thực hóa tại quê hương Việt Nam. Dù đây là một công việc vô cùng khó khăn nhưng tấm gương của Bác luôn là động lực cho mình tiếp tục theo đuổi khát vọng. Trong lúc khó khăn như vậy, Bác vẫn luôn cố gắng học hỏi những cái hay của nước ngoài để giúp dân tộc ta. Vậy điều gì ngăn cản mình có thể làm điều tương tự? Điều đó chính là động lực để thúc đẩy mình luôn cố gắng hết mình để có thể cống hiến cho xã hội hơn.

PV: Lời cuối, Anh có điều gì muốn nhắn nhủ đến mọi người không ạ?

LHL: Mình nghĩ rằng chương trình A-level đã trao cho mình một cơ hội tốt để có thể phát triển bản thân và giúp mình cống hiến nhiều hơn cho xã hội. Tuy vậy, mình tin các bạn cũng sẽ đạt được điểm số ước mong, không chỉ là A-level mà còn là điểm số SAT, IELTS, điểm thi vào 10 hay là điểm thi THPTQG. Sự nỗ lực sẽ được thể hiện qua sự thành công nên mình mong thành công này của mình sẽ giúp các bạn có thêm động lực để tiến tới, cố gắng hơn và đạt những đỉnh cao mới trong học tập, trong công việc.

Cảm ơn anh Lê Hoàng Lâm rất nhiều về những chia sẻ chân thành đáng quý của mình trong buổi trò chuyện ngày hôm nay. Xin chúc anh tiếp tục đạt được những thành tựu rực rỡ hơn nữa trên những bước đường đến với tương lai!

PVV: Nguyễn Hà Phương - Văn 2023

(Ảnh được cung cấp bởi người nhận phỏng vấn)