Nhiều cơ hội lập nghiệp khi học các trường nghề

Bên cạnh hệ thống các trường dạy nghề thuộc sự quản lý của Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội, từ nhiều năm nay, hệ thống các trường trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng nghề thuộc sự quản lý của Bộ GD&ĐT đã làm gia tăng cơ hội lựa chọn cho các thí sinh.

Theo thống kê, cả nước hiện có trên 300 trường trung cấp nghề, gần 150 trường cao đẳng nghề. Do đó, tổng chỉ tiêu tuyển sinh hệ chính quy hằng năm khá dồi dào. Đó là chưa kể cơ hội học nghề ngắn hạn ở trong hàng nghìn cơ sở dạy nghề ở các địa phương trên cả nước.

Đào tạo nghề hiện được chia theo ba cấp trình độ: Sơ cấp nghề, trung cấp nghề và cao đẳng nghề. Theo đó, sơ cấp nghề thường được đào tạo từ ba tháng đến một năm, trung cấp nghề học kéo dài từ 1 - 2 năm, chương trình đào tạo cao đẳng nghề được thực hiện từ 2-3 năm.

Số lượng các ngành nghề khá phong phú, đa dạng với trên 400 nghề khác nhau để người học lựa chọn dựa vào sở trường, năng lực của bản thân. Các cơ sở đào tạo nghề được phân bố khá rộng rãi và đều khắp với đủ các ngành nghề: Giao thông vận tải, kinh tế, dịch vụ, xây dựng, nông lâm ngư, viễn thông, y được, văn hóa nghệ thuật…

Là một nước đang phát triển, theo dự báo, trong những năm tới, nhu cầu về nguồn lao động có tay nghề cao của nước ta sẽ gia tăng. Và như vậy, tiếp cận được một nghề phù hợp với năng lực, sở thích trong các trường nghề là một hướng đi tốt nhằm tạo lập nghề nghiệp cho bản thân trong tương lai gần, vừa tiết kiệm đáng kể chi phí học tập vừa tiết kiệm thời gian.

Không mấy mặn mà với trường nghề

Học nghề là giải pháp tốt để vào đời

Ngoại trừ các trường nghề có môn năng khiếu đặc thù, phần lớn các trường nghề đều tuyển sinh theo hình thức xét tuyển. Dù luôn rộng cửa để đón học viên nhưng các trường nghề thường không tuyển đủ chỉ tiêu. Thực trạng trên vừa gây lãng phí không nhỏ về cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên làm công tác đào tạo lại vừa khiến cho thị trường lao động thiếu hụt một lượng lớn nhân lực có tay nghề cao.

Nguyên nhân dẫn tới thực trạng trên trước hết bắt nguồn từ nhận thức của phụ huynh và học sinh. Với tâm lý “thích làm thầy hơn làm thợ” vẫn còn đè nặng, phần lớn các bậc phụ huynh đều mong muốn con mình có được một “suất” trong giảng đường đại học mà chưa quan tâm đúng mức tới sở trường, năng lực học tập của con em mình.

Thực tế qua các mùa tuyển sinh cho thấy, có không ít học sinh đăng ký dự thi vào những ngành học, trường học vượt quá khả năng của bản thân, trong khi đó lại tỏ ra không mấy mặn mà với việc theo học các trường nghề. Trong nhà trường, công tác phân luồng, hướng nghiệp từ bậc THCS đến THPT dù đã được quan tâm nhưng hiệu quả đạt được chưa cao. Nhiều học sinh vẫn chọn nghề cho tương lai của bản thân theo cảm tính.

Bên cạnh đó, công tác thông tin, quảng bá của các trường nghề đến phụ huynh, học sinh chưa được chú trọng đúng mức dẫn tới việc “đói” thông tin cặn kẽ, chi tiết về các ngành nghề đào tạo cũng như nhu cầu về nguồn nhân lực cụ thể. Trong những buổi tư vấn tuyển sinh trước mùa thi, đại diện đến từ các trường ĐH, CĐ cũng thường chiếm số lượng áp đảo so với các trường nghề.

Làm gì để thu hút học sinh đến với các trường nghề?

Nhằm thu hút học sinh đến với các trường nghề, điều quan trọng đầu tiên cần phải làm là xóa bỏ rào cản định kiến về việc học nghề, nhất là sức ỳ từ quan niệm “thích làm thầy hơn làm thợ”. Phải thừa nhận một thực tế hiện nay, tấm bằng đại học không phải là “cứu cánh” duy nhất để “ghi điểm” với nhà tuyển dụng mà ngược lại, kỹ năng làm việc thực tế, thái độ làm việc tích cực mới là những điểm mấu chốt đảm bảo một chỗ đứng lâu dài trong các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, cần quan tâm nhiều hơn tới công tác hướng nghiệp, giúp học sinh tích cực, chủ động trong định hướng lựa chọn nghề nghiệp.

Để công tác hướng nghiệp trong các nhà trường có chiều sâu, thực chất, mang lại hiệu quả thiết thực, cần thiết lập mối quan hệ giữa cơ sở đào tạo nghề với trường phổ thông, có kế hoạch rõ ràng về nội dung hợp tác, biện pháp thực hiện.

Cuối cùng, để “kéo” được học sinh vào học, các trường nghề phải nỗ lực nâng cao chất lượng đào tạo, đội ngũ giảng viên cũng như đảm bảo tốt cơ sở vật chất, trang thiết bị để học viên thực hành. Việc đẩy mạnh liên kết, hợp tác với các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp theo hình thức “đơn đặt hàng” về nguồn nhân lực có thể giúp tạo điều kiện tốt cho học viên thực hành, tích lũy kinh nghiệm.

Đây cũng là cách làm hay nhằm đảm bảo “đầu ra” cho học viên sau quá trình đào tạo.

(Theo GDTD)