1. Bệnh viêm đường hô hấp cấp do SARS-CoV-2 (COVID-19):
Là bệnh truyền nhiễm cấp tính thuộc nhóm A, đặc biệt nguy hiểm có khả năng lây truyền nhanh, phát tán rộng và tỷ lệ tử vong cao. Đến nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vắc xin phòng bệnh. Phòng bệnh chủ yếu dựa vào biện pháp vệ sinh cá nhân, phát hiện và cách ly sớm, giám sát chặt chẽ các trường hợp bệnh nghi ngờ, phòng chống lây truyền tại cộng đồng và vệ sinh môi trường.
2. Đường lây truyền, thời gian ủ bệnh:
- Bệnh lây truyền từ người sang người chủ yếu qua giọt bắn đường hô hấp, qua các giọt nước bọt hay dịch tiết mũi họng khi người bệnh ho, hắt hơi, hoặc lây qua tiếp xúc với một số đồ vật có chứa vi rút rồi qua bàn tay đưa lên mắt, mũi, miệng.
- Thời gian ủ bệnh trong vòng 14 ngày. Người mang SARS-CoV-2 có khả năng truyền vi rút cho những người xung quanh.
- Khi tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm bệnh, đặc biệt ở những nơi tập trung đông người như nhà máy, nhà ga, bến tàu xe, sân bay, lễ hội, trên phương tiện giao thông công cộng, trung tâm thương mại, siêu thị, chợ, nhà hàng, khách sạn, công viên, khu du lịch, trường học... sẽ tạo điều kiện cho vi rút lây lan.
- Người mắc bệnh có triệu chứng viêm đường hô hấp cấp tính: Sốt, ho, đau rát họng, khó thở, có trường hợp viêm phổi, viêm phổi nặng, có thể gây suy hô hấp cấp và nguy cơ tử vong, đặc biệt ở những người cao tuổi, người suy giảm miễn dịch và mắc các bệnh mạn tính kèm theo.
- Một số người nhiễm SARS-CoV-2 có thể có biểu hiện lâm sàng nhẹ không rõ triệu chứng hoặc không có triệu chứng nên gây khó khăn cho việc phát hiện.
- Trường hợp nghi ngờ mắc bệnh: Là người có ít nhất một trong các triệu chứng: Sốt, ho, khó thở hoặc viêm phổi và có một trong các yếu tố dịch tễ sau:
+ Có tiền sử đến/qua/ở/về từ quốc gia, vùng lãnh thổ có ghi nhận ca mắc COVID-19 lây truyền nội địa theo thông tin của Tổ chức Y tế Thế giới trong vòng 14 ngày kể từ ngày nhập cảnh.
+ Có tiền sử đến/ở/về từ nơi có ổ dịch đang hoạt động tại Việt Nam trong vòng 14 ngày trước khi khởi phát bệnh.
+ Tiếp xúc gần với ca bệnh xác định hoặc ca bệnh nghi ngờ trong vòng 14 ngày trước khi khởi phát bệnh.
- Ca bệnh xác định: Là ca bệnh nghi ngờ hoặc bất cứ người nào có xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 được thực hiện bởi các cơ sở xét nghiệm do Bộ Y tế cho phép khẳng định.
- Người tiếp xúc gần: Là người có tiếp xúc trong vòng 2 mét với ca bệnh xác định hoặc ca bệnh nghi ngờ trong thời kỳ mắc bệnh, bao gồm:
+ Người sống trong cùng hộ gia đình, cùng nhà với ca bệnh xác định hoặc ca bệnh nghi ngờ trong thời kỳ mắc bệnh.
+ Người cùng nhóm làm việc hoặc cùng phòng làm việc với ca bệnh xác định hoặc ca bệnh nghi ngờ trong thời kỳ mắc bệnh.
+ Người cùng nhóm: Du lịch, công tác, vui chơi, buổi liên hoan, cuộc họp... với ca bệnh xác định hoặc ca bệnh nghi ngờ trong thời kỳ mắc bệnh.
+ Người ngồi cùng hàng và trước, sau hai hàng ghế trên cùng một phương tiện giao thông (tàu, xe ô tô, máy bay, tàu thủy...) với ca bệnh xác định hoặc ca bệnh nghi ngờ trong thời kỳ mắc bệnh. Trong một số trường hợp cụ thể, tuỳ theo kết quả điều tra dịch tễ, cơ quan y tế sẽ quyết định việc mở rộng danh sách người tiếp xúc gần đối với hành khách đi cùng một phương tiện giao thông.
+ Bất cứ người nào có tiếp xúc gần với ca bệnh xác định hoặc ca bệnh nghi ngờ trong thời kỳ mắc bệnh ở các tình huống khác.
- Hiện nay bệnh viêm đường hô hấp cấp do COVID-19 chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc xin phòng bệnh nên chủ yếu là điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng. Các biện pháp phòng bệnh chính là phát hiện sớm và cách ly ca bệnh, cách ly những người tiếp xúc vòng 1 (là người tiếp xúc với ca bệnh xác định), tiếp xúc vòng 2 (là người tiếp xúc với người tiếp xúc gần).
- Thực hiện các biện pháp dự phòng giọt bắn để tránh lây nhiễm trực tiếp do hít phải giọt bắn có chứa vi rút phát tán trong không khí thông qua ho, hắt hơi, nói chuyện và các biện pháp dự phòng tiếp xúc để tránh lây nhiễm gián tiếp do chạm tay vào các bề mặt bị nhiễm vi rút rồi chạm vào mắt, mũi, miệng. Các biện pháp dự phòng chung gồm: Hạn chế ra khỏi nhà khi không thực sự cần thiết; nếu phải ra khỏi nhà thì phải đeo khẩu trang, giữ khoảng cách theo quy định; thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay; vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, thông thoáng; khai báo y tế điện tử.
- Khoảng cách tối thiểu, đeo khẩu trang thực hiện theo quy định của Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 và hướng dẫn của Bộ Y tế.
- Rửa tay được hiểu là rửa tay với nước sạch và xà phòng ít nhất trong thời gian 30 giây hoặc vệ sinh tay bằng dung dịch sát khuẩn tay.
- Dung dịch sát khuẩn tay: Phải chứa ít nhất 60% cồn hoặc các hoạt chất diệt khuẩn theo quy định của Bộ Y tế.
- Dung dịch khử khuẩn bề mặt:
+ Chai xịt tẩy rửa đa năng dùng sẵn hoặc
+ Pha dung dịch tẩy rửa bồn cầu gia dụng (chứa khoảng 5% sodium hypochlorite theo tỷ lệ 10ml dung dịch tẩy rửa với 1 lít nước) hoặc
+ Các dung dịch khử khuẩn chứa 0,05% Clo hoạt tính (đảm bảo thời gian tiếp xúc trên bề mặt là 10 phút) hoặc
+ 0,1% Clo hoạt tính (đảm bảo thời gian tiếp xúc trên bề mặt là 01 phút) hoặc
+ Cồn 70%. Thời gian cách ly sau khi khử khuẩn ít nhất là 30 phút.
Khử khuẩn bề mặt theo nguyên tắc lau từ nơi sạch đến nơi bẩn, từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới. Trường hợp bề mặt vật dụng bẩn thì cần làm sạch bằng xà phòng và nước trước khi khử khuẩn.
HƯỚNG DẪN PHÒNG CHỐNG DỊCH COVID-19 TẠI TRƯỜNG
1. Trách nhiệm của Ban giám hiệu:
- Tổ chức đo thân nhiệt trước khi vào trường đối với học sinh, giáo viên, người lao động tại trường, cha mẹ học sinh vào trường, khách đến thăm và làm việc; thực hiện khai báo y tế đối với các trường hợp có biểu hiện sốt, ho, khó thở.
- Hạn chế người ra vào trường; hạn chế tiếp xúc giữa học sinh các lớp với nhau.
- Phân công thực hiện vệ sinh, khử khuẩn bằng hóa chất khử khuẩn hoặc chất tẩy rửa thông thường:
+ Bàn ghế, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, tay vịn lan can, nút bấm thang máy, các đồ vật, sàn nhà, phòng học, phòng chức năng, khu vệ sinh... tối thiểu 2 lần/ngày hoặc khi cần thiết.
+ Thiết bị giáo dục sau mỗi buổi học hoặc khi thấy bị bẩn.
+ Tay nắm cửa xe, tay vịn, ghế ngồi, cửa sổ, sàn xe ...của phương tiện đưa đón học sinh sau mỗi chuyến đưa, đón học sinh (nếu có).
- Bố trí nơi rửa tay có đủ xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay. Dung dịch sát khuẩn tay phải đặt tại vị trí thuận tiện cho người sử dụng.
- Đảm bảo đủ nước uống hợp vệ sinh. Yêu cầu, nhắc nhở mỗi học sinh dùng riêng cốc uống nước.
- Bố trí suất ăn riêng cho mỗi học sinh, giáo viên, người lao động; đảm bảo giãn cách phù hợp khi ăn theo điều kiện của nhà trường.
- Bố trí nơi nghỉ, ngủ đảm bảo giãn cách phù hợp theo điều kiện của nhà trường.
- Bố trí đủ thùng đựng rác và chất thải có nắp đậy kín, đặt ở vị trí thuận tiện và thực hiện thu gom, xử lý hàng ngày.
- Nghiêm cấm khạc, nhổ, vứt rác, khẩu trang bừa bãi.
- Tăng cường thông khí tại lớp học bằng cách mở cửa ra vào và cửa sổ, sử dụng quạt. Nếu sử dụng điều hòa trong lớp học, cuối buổi học phải mở cửa phòng học tạo sự thông thoáng.
- Bố trí phòng cách ly, chuẩn bị khẩu trang để sử dụng ngay khi phát hiện người có biểu hiện sốt, ho, khó thở. Đồng thời thông báo kịp thời cho cơ quan y tế và áp dụng các biện pháp phòng ngừa phù hợp.
- Thực hiện khai báo y tế đối với khách đến thăm và làm việc.
- Tập huấn, phổ biến các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 cho giáo viên, người lao động, học sinh.
- Tổ chức tuyên truyền, phổ biến các biện pháp phòng, chống dịch COVID- 19 cho học sinh, cha mẹ học sinh và cán bộ tại trường.
- Tổ chức kiểm tra, giám sát công tác phòng, chống dịch COVID-19 tại trường học.
2.Trách nhiệm của giáo viên, người lao động tại trường:
- Không được đến trường nếu đang trong thời gian cách ly tại nhà hoặc có biểu hiện sốt, ho, khó thở.
- Đeo khẩu trang khi đi đến trường, khi ra về và những thời điểm cần thiết.
- Thường xuyên rửa tay với xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay; rửa tay trước khi đến trường và sau khi ra về.
- Yêu cầu, nhắc nhở học sinh rửa tay với xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay tại các thời điểm: Trước khi vào lớp học, trước và sau khi ăn, sau mỗi giờ ra chơi và nghỉ giữa giờ, trước khi ra về.
- Hướng dẫn học sinh thực hiện giãn cách phù hợp trong các hoạt động ngoài lớp học (như xếp hàng, mít tinh, khai giảng, ngoại khóa...).
- Thực hiện cài đặt và bật ứng dụng truy vết, ứng dụng khai báo y tế nếu sử dụng thiết bị di động thông minh.
3.Trách nhiệm của cha mẹ học sinh:
- Không đi đến trường và không được đưa học sinh đến trường nếu bản thân cha mẹ đang trong thời gian cách ly tại nhà hoặc có biểu hiện sốt, ho, khó thở.
- Đeo khẩu trang cho mình và cho học sinh khi đưa học sinh đến trường, khi đưa học sinh về.
- Yêu cầu học sinh rửa tay với xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay tại các thời điểm: Trước khi đến trường, sau khi trở về nhà, khi thấy tay bẩn hoặc khi cần thiết.
- Chuẩn bị đồ dùng cá nhân riêng cho học sinh (cốc, bình nước uống, giấy lau khô, giấy lau ướt...) khi đến trường học.
- Đo nhiệt độ, theo dõi sức khỏe cho học sinh ở nhà; nếu có sốt, ho, khó thở thì chủ động cho học sinh nghỉ học, thông báo cho nhà trường, đồng thời đưa đến cơ sở y tế để được khám, tư vấn, điều trị.
- Thực hiện cài đặt và bật ứng dụng truy vết, ứng dụng khai báo y tế nếu sử dụng thiết bị di động thông minh.
- Có trách nhiệm phối hợp với nhà trường phòng, chống dịch COVID-19.
- Đeo khẩu trang khi đến trường, khi ra về và những thời điểm cần thiết.
- Thường xuyên rửa tay với xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay, nhất là tại các thời điểm: Trước khi đến trường, sau khi ra về.
- Thực hiện giãn cách phù hợp theo hướng dẫn của giáo viên, ban giám hiệu nhà trường.
- Chuẩn bị và mang đồ dùng cá nhân khi đến trường học, không dùng chung đồ dùng cá nhân với các học sinh khác.
- Thông báo với cha mẹ, giáo viên nếu có biểu hiện sốt, ho, khó thở để được khám, tư vấn, điều trị.
- Thực hiện cài đặt và bật ứng dụng truy vết, ứng dụng khai báo y tế nếu sử dụng thiết bị di động thông minh.
- Không khạc, nhổ; vứt rác, khẩu trang bừa bãi; che miệng và mũi khi ho, hắt hơi.
- Chủ động tham gia, phối hợp với nhà trường thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19.
5. Trách nhiệm của khách đến thăm và làm việc:
- Không được đến trường nếu đang trong thời gian cách ly tại nhà hoặc có biểu hiện sốt, ho, khó thở.
- Đeo khẩu trang trong suốt quá trình đến thăm và làm việc tại trường.
- Rửa tay với xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay trước khi đến trường và sau khi ra về.
- Thực hiện giãn cách phù hợp khi làm việc hoặc tham gia các hoạt động tại trường.
- Thực hiện cài đặt và bật ứng dụng truy vết, ứng dụng khai báo y tế nếu sử dụng thiết bị di động thông minh.
- Không khạc, nhổ; vứt rác, khẩu trang bừa bãi; che miệng và mũi khi ho, hắt hơi.
- Thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 và khai báo y tế theo yêu cầu của nhà trường.
PHÒNG Y TẾ